Peynir besin değeri, ham maddesi süt olan besin türüdür. Sütün mayalanıp sıkıştırılması ile elde edilmektedir. İnek, koyun ve keçi sütünden yapılan peynir ülkemizde genel anlamda vazgeçilmez bir besindir. Gerek kahvaltılık öğün olarak gerekse salata ve böbreklerin iç harcında yer almaktadır. Peynir besin değeri açısından oldukça zengin olduğundan ötürü bireyler tarafından sık tüketilen bir besindir. Peynir her yöreye özgü olarak birden çok yapılış şekli ve çeşidi bulunmaktadır. Bu peynir çeşitleri arasında en çok tercih edileni ve peynir besin değeri bakımından en zengin olanı salamura peynir yani beyaz peynirdir.
Peynir besin değeri içerisindeki yağ ve tuz oranına göre değişiklik göstermektedir. Piyasada peynirler tam yağlı, yarım yağlı ve yağsız peynir olarak satılmaktadır. Bu peynir çeşitleri arasında yağ oranlarının az olması ile vücuda göstermiş olduğu yararda ona göre artış göstermektedir. Tam yağlı bir peynir ile yağsız peynir arasında neredeyse 200 kalori fark bulunmaktadır. Bu sebeple peyniri tüketirken az yağlı ya da yağsız peynirler tercih edilmelidir. Aksi taktirde ilerleyen zamanlarda bu durum şişmanlık ve kolesterol gibi hastalıkları tetikleyebilir. Peynir besin değeri açısından ne kadar önemli olursa olsun, tüketilme şekli bir kibrit kutusunu geçmemelidir. Çünkü her besinin fazlası zarar olduğundan ötürü peynirinde fazlası zararlıdır.
Peynir Besin Değeri
Kalori Değeri: Peynir kalorisi bakımından oldukça yüksek bir besin maddesidir. Kalori değerlerinin oluşumundaki en önemli ögeler protein ve yağdır. Peynirde yağ oranının artmasıyla birlikte kalori değeri de artmaktadır. Tam yağlı tam sert peynirin 100 gramı 400 kalori iken, tam yağlı yarı sert 100 gram peynirin kalori oranı 350 kaloridir.
Kolesterol Değeri: Peynirde kolesterol oranı çok düşük miktarda bulunur. Kolesterol oranı genellikle peynirin yağ oranı ile değişim göstermektedir. Bir peynirden alınan toplam kolesterol oranı %4 gibi bir paya sahiptir.
Süt Yağının Değeri: Peynirin kalitesinin ve hoş kokularının artması amacıyla büyük önem taşıyan süt yağları oranı arttıkça sütün kokusu da o derece hoş olmaktadır. Bunun yanı sıra süt yağının sindirilmesi oldukça yüksektir. Peynirde sindirilebilirlik oranı peynirin çeşidine göre %86 - %93 arasında değişebilmektedir.
Protein Değeri: Proteinlerinin biyolojik değerleri yüksek olduğundan ötürü, besleyici bakımından da değeri yüksektir. Peynirde süt proteinlerden elde edilen kazein proteini bulunmaktadır. Bir bireydeki protein alımı yaşa, vücudun ağırlığına ve ihtiyaca göre değişkenlik göstermektedir. 100 gramlık tip peynir günlük protein ihtiyacının %35'ini, sert tip peynirler ise %46'sını karşılayabilmektedir.
Vitamin Değeri: Peynirde, yağda çözünen A vitamini, E vitamini, D vitamini ve K vitamini bulunmaktadır. Bu vitaminlerin konsantrasyonları peynirin yağ oranına göre değişkenlik göstermektedir. Tam yağlı bir peynirdeki A vitamini %80'i geçmektedir. Bu sebeple peynir A vitamini bakımından oldukça önemli bir besindir.
Mineral Değeri: Peynirde Magnezyum, Kalsiyum, Sodyum Klorür ve Fosfor mineralleri bulunmakta olup, bunlar içerisinde en önemlilere sahip olan Fosfor ve Kalsiyumdur. Kalsiyum oranı sütte yüksek olduğu gibi peynirde de bir hayli yüksektir. 100 gramlık yumuşak peynirler günlük kalsiyum ihtiyacının %50'sini, sert peynirlerden ise tamamını karşılamaktadır.